Αποκόλληση Αμφιβληστροειδούς

Είναι σοβαρό και επείγον οφθαλμικό νόσημα.

Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα νοσήματα του ανθρωπίνου οφθαλμού. Εμφανίζεται και εξελίσσεται σε σύντομο χρονικό διάστημα κι αν δεν αντιμετωπιστεί καταλλήλως με χειρουργική επέμβαση μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη απώλεια του οπτικού πεδίου και ολική τύφλωση. Η αντιμετώπισή της πρέπει να γίνεται εντός 24ώρου κι έχει τον χαρακτήρα του επείγοντος.

Σε ορισμένες περιπτώσεις και υπό ορισμένες προϋποθέσεις η αντιμετώπιση της μπορεί να γίνει εντός 7 ημερών ή 1 εβδομάδας εάν υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις, όπως η ύπαρξη αποκολλημένης ωχράς κηλίδας ή η χρήση από τη πλευρά του ασθενούς αντιπηκτικών φαρμάκων. Σε αυτές τις περιπτώσεις η επέμβαση μπορεί να ανασταλεί μέχρι 7ημέρου, για να επιτευχτεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Αμφιβληστροειδής ονομάζεται η πολύ λεπτή ημιδιαφανής μεμβράνη, που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του ματιού. Κύριος ρόλος του είναι η μετατροπή των οπτικών ερεθισμάτων σε νευρικά, για ανάλυση και επεξεργασία από τον εγκέφαλο.

Κάτω από ορισμένες συνθήκες ο αμφιβληστροειδής μπορεί να αποκολληθεί από τη θέση του, με καταστροφικές συνέπειες για την όραση, αν η αποκόλληση δεν αντιμετωπιστεί αμέσως.

Συνηθέστερη αιτία αποκόλλησης είναι η δημιουργία κάποιας ρωγμής στην επιφάνειά του, είτε αυτόματα σε ασθενείς με προδιάθεση (π.χ. μύωπες), είτε μετά από τραυματισμό. Άλλες καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε αποκόλληση είναι οι οφθαλμικές φλεγμονές, οι αγγειοπάθειες, ο διαβήτης κ.α.

Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς είναι μια επείγουσα κατάσταση και ο ασθενής πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίσει τα συμπτώματα της αποκόλλησης, ώστε να ζητήσει βοήθεια το συντομότερο δυνατό.

Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Λάμψεις σύντομης διάρκειας όμοιες με φλας ή κεραυνούς
• Απότομη και μαζική εμφάνιση κινούμενων μαύρων κηλίδων (μυιοψίες)
• Μια γκρίζα ή μαύρη κουρτίνα, που περιορίζει το πεδίο της όρασης
• Μια θόλωση στην όραση, που δεν καθαρίζει με το ανοιγόκλεισμα των βλέφαρων ή με τη χρήση τεχνητών δακρύων

Τα συμπτώματα αυτά δεν σημαίνουν απαραίτητα και αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, αλλά επειδή τα χρονικά περιθώρια είναι στενά, ο ασθενής πρέπει επειγόντως να ζητήσει βοήθεια από οφθαλμίατρο.

Αντιμετώπιση των ρωγμών που οδηγούν σε αποκόλληση

Συνήθως οι ρωγμές στον αμφιβληστροειδή επηρεάζουν μόνο την περιφερική όραση. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ανεξήγητες λάμψεις και απότομη εμφάνιση πολλών μαύρων κηλίδων.

Ο συνηθέστερος τρόπος αντιμετώπισης των ρωγμών είναι η περιχαράκωσή τους με ειδικό Laser, που γίνεται υπό τοπική αναισθησία. Έτσι ο αμφιβληστροειδής κολλάει στη θέση του και εμποδίζεται η περαιτέρω απόσχισή του, καθώς και η συσσώρευση υπαμφιβληστροειδικού υγρού, που μπορεί να οδηγήσει σε αποκόλληση.

Περιβροχισμός και σκληρικά μοσχεύματα

Ένας από τους πιο διαδεδομένους τρόπους αντιμετώπισης της εγκατεστημένης αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς είναι η χειρουργική τοποθέτηση σκληρικού μοσχεύματος.

Πρόκειται για μόσχευμα από σιλικόνη, που καθηλώνεται με ράμματα στο τοίχωμα του ματιού, στην περιοχή που αντιστοιχεί στη ρωγμή, ασκώντας πίεση στον αμφιβληστροειδή από έξω προς τα μέσα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το σφράγισμα της ρωγμής και την αποκατάσταση της αποκόλλησης με την απορρόφηση του υπαμφιβληστροειδικού υγρού από τον ίδιο τον οργανισμό.

Η εγχείριση γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία και τα σκληρικά μοσχεύματα παραμένουν για πάντα στο μάτι.

Υαλοειδεκτομή

Για ορισμένους τύπους αποκόλλησης, όπως η ελκτική αποκόλληση (όπου ινώδης ιστός λόγω φλεγμονής ή νεοαγγείωσης έλκει και αποκολλά τον αμφιβληστροειδή), επιλέγεται ως μέθοδος αντιμετώπισης η υαλοειδεκτομή.

Κατά την επέμβαση αυτή αφαιρείται το υαλώδες (το ζελέ που φυσιολογικά βρίσκεται στο εσωτερικό του βολβού του ματιού). Στη συνέχεια ο αμφιβληστροειδής επιπεδώνεται με τη χρήση αέρα ή βαρέος υγρού και επανακολλάται στη θέση του με ειδικό endolaser.

Τελικά ο αμφιβληστροειδής σταθεροποιείται στη θέση του με την τοποθέτηση ειδικού αερίου (που απορροφάται μόνο του σε μερικές εβδομάδες), ή σε σοβαρότερες περιπτώσεις λαδιού σιλικόνης (που όμως πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά μετά από λίγους μήνες).

Οι υαλοειδεκτομές απαιτούν καλή μετεγχειρητική συνεργασία από τον ασθενή, ο οποίος πρέπει να κρατά το κεφάλι του σε μια ορισμένη θέση (που θα του υποδείξει ο γιατρός του) για τις επόμενες μέρες. Είναι όμως λιγότερο επώδυνες από άλλες μεθόδους και για πολλούς χειρουργούς τείνουν να γίνουν η μέθοδος εκλογής για τις αποκολλήσεις του αμφιβληστροειδούς.