Καταρράκτης είναι η θόλωση του φυσικού φακού του ματιού, που βρίσκεται πίσω από την ίριδα και φυσιολογικά είναι διαυγής.
Είναι πολύ συνηθισμένη πάθηση και εκδηλώνεται στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης του οργανισμού.
Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο (υπεριώδης ακτινοβολία) και το κάπνισμα.
Μερικές φορές μπορεί να προκληθεί από τραυματισμό, ορισμένες παθήσεις (σακχαρώδης διαβήτης, φλεγμονές του ματιού κ.α.) ή φάρμακα, όπως η χρόνια χρήση κορτιζόνης. Σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί και ένα παιδί να γεννηθεί με καταρράκτη (συγγενής καταρράκτης), ιδίως αν η μητέρα νοσήσει από ερυθρά κατά την εγκυμοσύνη.
Δεν προλαμβάνεται ούτε θεραπεύεται με φάρμακα και μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης είναι η χειρουργική εξαίρεση του φυσικού φακού και η αντικατάστασή του με τεχνητό.