Η δοκιμασία κάλυψης (cover test) αποτελεί την απλούστερη και πιο αξιόπιστη εξέταση για τη διάγνωση του στραβισμού.
Η δοκιμασία κάλυψης (cover test) αποτελεί την απλούστερη και πιο αξιόπιστη εξέταση για τη διάγνωση του στραβισμού.
Την ώρα που το παιδί έχει την προσοχή του σταθερά σε ένα παιχνίδι-στόχο ή μια τηλεόραση, ο εξεταστής σκεπάζει με το χέρι ή με ειδική καλύπτρα για 2-3 δευτερόλεπτα πότε το ένα και πότε το άλλο μάτι, παρατηρώντας προσεκτικά αν υπάρχει κίνηση του ματιού που παραμένει ακάλυπτο ή αν κινείται το μάτι που μόλις αποκαλύφθηκε.
Κάλυψη του ενός ματιού με συνοδό κίνηση του ματιού που παραμένει ακάλυπτο σημαίνει έκδηλο στραβισμό (τροπία).
Κάλυψη του ενός ματιού χωρίς συνοδό κίνηση του ακάλυπτου ματιού αλλά με κίνηση του ματιού που ήταν καλυμμένο, τη στιγμή που αποκαλύπτεται, σημαίνει λανθάνοντα στραβισμό (φορία).
Σε ένα παιδί που δεν εμφανίζει στραβισμό, η δοκιμασία της κάλυψης δεν προκαλεί καμία κίνηση, ούτε στο μάτι που είναι ακάλυπτο, ούτε σε αυτό που ήταν καλυμμένο.
Η δοκιμασία κάλυψης είναι αρκετά ευαίσθητη και μπορεί να αποκαλύψει και τις πιο μικρές παρεκκλίσεις, μιας και η κίνηση του ματιού που στραβίζει είναι πιο εύκολο να αναγνωριστεί από την παρέκκλιση αυτή καθαυτή, όταν και τα δύο μάτια είναι ανοικτά.
Ανεξάρτητα από την ηλικία του ο ασθενής με στραβισμό θα χρησιμοποιήσει το καλύτερό του μάτι για να δει, αφήνοντας το ασθενέστερο να παρεκκλίνει. Αυτό συμβαίνει ακόμη και όταν η διαφορά της όρασης ανάμεσα στα δύο μάτια είναι μικρή.
Παραλλαγές της δοκιμασίας κάλυψης
Η δοκιμασία κάλυψης μπορεί εύκολα να διαγνώσει έναν έκδηλο στραβισμό (τροπία) όχι όμως και ένα λανθάνοντα (φορία), γιατί, καθώς ο ασθενής προσηλώνει στο αντικείμενο ή την οθόνη που του ζητήθηκε, τα μάτια εξακολουθούν να είναι ευθυγραμμισμένα λόγω του μηχανισμού ταύτισης.
Η δοκιμασία της επαλλάσσουσας κάλυψης (cross cover test ή alternate cover test) είναι μια παραλλαγή της δοκιμασίας κάλυψης, κατά την οποία ο εξεταστής μεταφέρει το χέρι του ή την καλύπτρα απευθείας από το ένα μάτι στο άλλο, εμποδίζοντας έτσι και τα δύο μάτια να δουν ταυτόχρονα. Με αυτόν τον τρόπο διακόπτεται η ταύτιση και το καλυμμένο μάτι στρέφεται προς την πλευρά της λανθάνουσας παρέκκλισης. Προφανώς δεν μπορούμε να δούμε την κίνηση εφόσον το μάτι είναι καλυμμένο, κατά την αποκάλυψή του όμως μπορούμε να παρατηρήσουμε την επαναφορά του ματιού στην ευθεία, προς τον στόχο όπου έχουμε ζητήσει από τον ασθενή να προσηλώνει.
Η δοκιμασία κάλυψης με τη χρήση πρισμάτων είναι άλλη μια παραλλαγή της δοκιμασίας, κατά την οποία πρίσματα αυξανόμενης πρισματικής δύναμης τοποθετούνται μπροστά από το μάτι που στραβίζει, μέχρις ότου εξαλειφθεί κάθε κίνηση προς την ευθεία θέση που βρίσκεται ο στόχος προσήλωσης. Τα πρίσματα μετακινούν την εικόνα του αντικειμένου προς την πλευρά που είναι στραμμένο το μάτι και, όταν η σωστή δύναμη βρεθεί, το μάτι βλέπει το αντικείμενο, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί.
Την ώρα που το παιδί έχει την προσοχή του σταθερά σε ένα παιχνίδι-στόχο ή μια τηλεόραση, ο εξεταστής σκεπάζει με το χέρι ή με ειδική καλύπτρα για 2-3 δευτερόλεπτα πότε το ένα και πότε το άλλο μάτι, παρατηρώντας προσεκτικά αν υπάρχει κίνηση του ματιού που παραμένει ακάλυπτο ή αν κινείται το μάτι που μόλις αποκαλύφθηκε.
Κάλυψη του ενός ματιού με συνοδό κίνηση του ματιού που παραμένει ακάλυπτο σημαίνει έκδηλο στραβισμό (τροπία).
Κάλυψη του ενός ματιού χωρίς συνοδό κίνηση του ακάλυπτου ματιού αλλά με κίνηση του ματιού που ήταν καλυμμένο, τη στιγμή που αποκαλύπτεται, σημαίνει λανθάνοντα στραβισμό (φορία).
Σε ένα παιδί που δεν εμφανίζει στραβισμό, η δοκιμασία της κάλυψης δεν προκαλεί καμία κίνηση, ούτε στο μάτι που είναι ακάλυπτο, ούτε σε αυτό που ήταν καλυμμένο.
Η δοκιμασία κάλυψης είναι αρκετά ευαίσθητη και μπορεί να αποκαλύψει και τις πιο μικρές παρεκκλίσεις, μιας και η κίνηση του ματιού που στραβίζει είναι πιο εύκολο να αναγνωριστεί από την παρέκκλιση αυτή καθαυτή, όταν και τα δύο μάτια είναι ανοικτά.
Ανεξάρτητα από την ηλικία του ο ασθενής με στραβισμό θα χρησιμοποιήσει το καλύτερό του μάτι για να δει, αφήνοντας το ασθενέστερο να παρεκκλίνει. Αυτό συμβαίνει ακόμη και όταν η διαφορά της όρασης ανάμεσα στα δύο μάτια είναι μικρή.
Παραλλαγές της δοκιμασίας κάλυψης
Η δοκιμασία κάλυψης μπορεί εύκολα να διαγνώσει έναν έκδηλο στραβισμό (τροπία) όχι όμως και ένα λανθάνοντα (φορία), γιατί, καθώς ο ασθενής προσηλώνει στο αντικείμενο ή την οθόνη που του ζητήθηκε, τα μάτια εξακολουθούν να είναι ευθυγραμμισμένα λόγω του μηχανισμού ταύτισης.
Η δοκιμασία της επαλλάσσουσας κάλυψης (cross cover test ή alternate cover test) είναι μια παραλλαγή της δοκιμασίας κάλυψης, κατά την οποία ο εξεταστής μεταφέρει το χέρι του ή την καλύπτρα απευθείας από το ένα μάτι στο άλλο, εμποδίζοντας έτσι και τα δύο μάτια να δουν ταυτόχρονα. Με αυτόν τον τρόπο διακόπτεται η ταύτιση και το καλυμμένο μάτι στρέφεται προς την πλευρά της λανθάνουσας παρέκκλισης. Προφανώς δεν μπορούμε να δούμε την κίνηση εφόσον το μάτι είναι καλυμμένο, κατά την αποκάλυψή του όμως μπορούμε να παρατηρήσουμε την επαναφορά του ματιού στην ευθεία, προς τον στόχο όπου έχουμε ζητήσει από τον ασθενή να προσηλώνει.
Η δοκιμασία κάλυψης με τη χρήση πρισμάτων είναι άλλη μια παραλλαγή της δοκιμασίας, κατά την οποία πρίσματα αυξανόμενης πρισματικής δύναμης τοποθετούνται μπροστά από το μάτι που στραβίζει, μέχρις ότου εξαλειφθεί κάθε κίνηση προς την ευθεία θέση που βρίσκεται ο στόχος προσήλωσης. Τα πρίσματα μετακινούν την εικόνα του αντικειμένου προς την πλευρά που είναι στραμμένο το μάτι και, όταν η σωστή δύναμη βρεθεί, το μάτι βλέπει το αντικείμενο, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί.