English
German
Προετοιμασία για το χειρουργείο, Εγχείρηση, Ανάνηψη, Πορεία
Προετοιμασία για το χειρουργείο
Στο πλαίσιο του προεγχειρητικού ελέγχου πρέπει να γίνεται πάντα μια φυσική εξέταση ρουτίνας στο παιδί. Εξετάσεις αίματος και ούρων είναι συνήθως περιττές.
Το στομάχι του παιδιού πρέπει να είναι άδειο κατά τη χορήγηση της γενικής αναισθησίας και οι στερεές τροφές πρέπει να αποφεύγονται από την προηγούμενη νύχτα.
Στο νοσοκομείο την ημέρα του χειρουργείου γίνεται προσπάθεια να μην παραμείνει το παιδί για πολύ ώρα μακριά από τους γονείς του.
Αν είναι ιδιαίτερα ανήσυχο και το νοσοκομείο το επιτρέπει, οι γονείς μπορούν να το ακολουθήσουν και μέσα στη χειρουργική αίθουσα, μέχρι τη στιγμή που θα κοιμηθεί από τη νάρκωση, και στη συνέχεια να το περιμένουν στην αίθουσα αναμονής.
Εγχείρηση
Κατά την εγχείρηση δεν γίνονται τομές στο δέρμα του προσώπου ή των βλεφάρων. Οι χειρουργικές τομές γίνονται στον επιπεφυκότα με τη χρήση μικρού ψαλιδιού και όχι με νυστέρι ή laser. Τα βλέφαρα παραμένουν ανοικτά με τη χρήση ενός απλού βλεφαροδιαστολέα και ειδικά άγκιστρα χρησιμοποιούνται για τη σύλληψη των μυών.
Η στρατηγική της επέμβασης έχει αποφασιστεί από πριν και εξαρτάται από το είδος και το μέγεθος του στραβισμού.
Η διόρθωση του στραβισμού γίνεται με διάφορες τεχνικές, που μεταβάλλουν την ισχύ των υπεύθυνων μυών, είτε εξασθενώντας τους είτε ενισχύοντάς τους.
Η εξασθένηση ενός ορθού μυός επιτυγχάνεται συνήθως με οπίσθια μετάθεση της κατάφυσής του στον σκληρό για μερικά χιλιοστά. Έτσι ο μυς θα εξακολουθήσει να κινεί το μάτι, αλλά όχι τόσο ισχυρά, ώστε να προκαλείται στραβισμός.
Η ενίσχυση ενός ορθού μυός επιτυγχάνεται συνήθως με βράχυνση, δηλαδή με εκτομή του τένοντα και ενός τμήματος του μυός και στη συνέχεια με συρραφή του υπολοίπου στην κανονική θέση κατάφυσης.
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι εγχειρήσεις είναι συνδυασμός ενίσχυσης του ενός μυός και εξασθένησης του ανταγωνιστή του, π.χ. βράχυνση του έξω ορθού με ταυτόχρονη οπίσθια μετάθεση του έσω ορθού, ώστε να μην υποστεί ο ένας μυς όλο το «βάρος» της διόρθωσης.
Οι μετρήσεις, που γίνονται κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο από τον χειρουργό, είναι πολύ λεπτομερείς. Ειδικοί πίνακες δίνουν το ποσό της βράχυνσης ή της οπίσθιας μετάθεσης, που πρέπει να γίνει, ανάλογα με τις διάφορες γωνίες του στραβισμού.
Μια πολύ χρήσιμη τεχνική, που χρησιμοποιείται συνήθως σε εφήβους ή ενηλίκους, είναι η χρήση ρυθμιζόμενων ραμμάτων, συνήθως μαζί με την οπίσθια μετάθεση. Τα ρυθμιζόμενα ράμματα επιτρέπουν τη διόρθωση της ισχύος ενός μυός μετά την εγχείρηση, στις περιπτώσεις που είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια το μετεγχειρητικό αποτέλεσμα. Δεν είναι όμως κατάλληλα για πολύ μικρά παιδιά, που δεν θα είναι συνεργάσιμα σε δεύτερο χρόνο, για να τους γίνει η ρύθμιση.
Μερικές φορές η εγχείρηση μπορεί να αφορά και το υγιές μάτι. Αν, για παράδειγμα, η γωνία ενός οριζόντιου στραβισμού είναι πολύ μεγάλη, είναι προτιμότερο να μοιραστεί το ποσό της διόρθωσης και στα δύο μάτια.
Στο τέλος της επέμβασης οι τομές στον επιπεφυκότα κλείνονται με πολύ μικρά ράμματα, τα όποια απορροφώνται μετά από χρονικό διάστημα αρκετών ημερών.
Ανάνηψη
Η διάρκεια μιας εγχείρησης στραβισμού είναι περίπου μία ώρα, αλλά αυτό, όπως είναι φυσικό, διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση.
Μετά το πέρας της επέμβασης το παιδί αρχίζει να ξυπνάει από την αναισθησία και μεταφέρεται στην αίθουσα ανάνηψης. Εκεί το εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό θα το παρακολουθήσει, μέχρι να συνέλθει εντελώς, και θα φροντίσει οι γονείς του να βρίσκονται ήδη δίπλα του, έτοιμοι να το καθησυχάσουν, αφού το παιδί μετά την ανάνηψη θα είναι αναμενόμενα ανήσυχο και θα αρχίσει να κλαίει.
Τα μάτια του δεν θα είναι καλυμμένα με επιδέσμους ή οφθαλμικές γάζες και θα φαίνονται πολύ κόκκινα και ερεθισμένα. Μπορεί ακόμη και να υπάρχει αίμα στα δάκρυά του. Όλα αυτά είναι φυσιολογικά και δεν εμπνέουν καμία ανησυχία.
Σε μερικές ώρες το παιδί θα είναι έτοιμο να επιστρέψει στο σπίτι του. Επειδή το πεπτικό του σύστημα θα είναι ακόμη επηρεασμένο από την αναισθησία, μπορεί να περάσουν αρκετές ώρες μέχρι να μπορέσει να ανεχθεί στερεά τροφή. Για τον πόνο μπορεί να του χορηγηθεί κάποιο παιδικό παυσίπονο, αλλά ιδιαίτερα σημαντική είναι η φροντίδα και η στοργή που θα του δείξουν οι γονείς του. Οι αγκαλιές από τους γονείς ή και η χρήση κούνιας, αν το παιδί είναι τόσο μικρό που να χρησιμοποιεί, όχι απλώς δεν αντενδείκνυνται, αλλά μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά το παιδί να ξεπεράσει ψυχολογικά αυτή του τη δοκιμασία.
Την επόμενη μέρα το χειρουργημένο μάτι θα σταματήσει να βγάζει υγρά και να δακρύζει και το παιδί θα είναι έτοιμο για ένα ελαφρό πρωινό. Οι γονείς πρέπει να το αποθαρρύνουν από το να τρίβει τα μάτια του και καλό είναι για λίγες μέρες να περιορίσει κάπως τις έντονες δραστηριότητές του. Ντους και λούσιμο δεν αντενδείκνυνται, αλλά το πιθανότερο είναι ότι ο οφθαλμίατρος θα συστήσει να αποφύγει το παιδί την κολύμβηση ή τα έντονα πλατσουρίσματα στη μπανιέρα για 1-2 εβδομάδες.
Πορεία
Τα αποτελέσματα της εγχείρησης είναι ορατά, αμέσως μόλις το παιδί ανοίξει τα μάτια του. Η ευθυγράμμιση όμως των ματιών είναι πιθανό να αλλάξει, ιδιαίτερα κατά τις 2 πρώτες εβδομάδες, όσο διαρκεί συνήθως η φάση επούλωσης.
Έξι εβδομάδες μετά την επέμβαση ο χειρουργός θα είναι σε θέση να ξέρει το πόσο επιτυχημένη ήταν πραγματικά η διόρθωση. Η παρακολούθηση του παιδιού από τον οφθαλμίατρο θα συνεχιστεί συστηματικά για τους επόμενους 6-12 μήνες. Η πορεία θα είναι επιτυχημένη, όταν επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή όραση (με τη χορήγηση γυαλιών ή με κάλυψη του υγιούς ματιού) και όταν τα μάτια θα είναι πρακτικά ευθυγραμμισμένα.
Ορισμένες φορές όμως δεν μπορεί να αποφευχθεί μια δεύτερη ή και μια τρίτη εγχείρηση. Ο λόγος δεν είναι η «αποτυχία» της πρώτης επέμβασης αλλά η απώλεια της ευθυγράμμισης, η οποία μπορεί να συμβεί βαθμιαία, ακόμη και αρκετά χρόνια μετά.
Στο πλαίσιο του προεγχειρητικού ελέγχου πρέπει να γίνεται πάντα μια φυσική εξέταση ρουτίνας στο παιδί. Εξετάσεις αίματος και ούρων είναι συνήθως περιττές.
Το στομάχι του παιδιού πρέπει να είναι άδειο κατά τη χορήγηση της γενικής αναισθησίας και οι στερεές τροφές πρέπει να αποφεύγονται από την προηγούμενη νύχτα.
Στο νοσοκομείο την ημέρα του χειρουργείου γίνεται προσπάθεια να μην παραμείνει το παιδί για πολύ ώρα μακριά από τους γονείς του.
Αν είναι ιδιαίτερα ανήσυχο και το νοσοκομείο το επιτρέπει, οι γονείς μπορούν να το ακολουθήσουν και μέσα στη χειρουργική αίθουσα, μέχρι τη στιγμή που θα κοιμηθεί από τη νάρκωση, και στη συνέχεια να το περιμένουν στην αίθουσα αναμονής.
Εγχείρηση
Κατά την εγχείρηση δεν γίνονται τομές στο δέρμα του προσώπου ή των βλεφάρων. Οι χειρουργικές τομές γίνονται στον επιπεφυκότα με τη χρήση μικρού ψαλιδιού και όχι με νυστέρι ή laser. Τα βλέφαρα παραμένουν ανοικτά με τη χρήση ενός απλού βλεφαροδιαστολέα και ειδικά άγκιστρα χρησιμοποιούνται για τη σύλληψη των μυών.
Η στρατηγική της επέμβασης έχει αποφασιστεί από πριν και εξαρτάται από το είδος και το μέγεθος του στραβισμού.
Η διόρθωση του στραβισμού γίνεται με διάφορες τεχνικές, που μεταβάλλουν την ισχύ των υπεύθυνων μυών, είτε εξασθενώντας τους είτε ενισχύοντάς τους.
Η εξασθένηση ενός ορθού μυός επιτυγχάνεται συνήθως με οπίσθια μετάθεση της κατάφυσής του στον σκληρό για μερικά χιλιοστά. Έτσι ο μυς θα εξακολουθήσει να κινεί το μάτι, αλλά όχι τόσο ισχυρά, ώστε να προκαλείται στραβισμός.
Η ενίσχυση ενός ορθού μυός επιτυγχάνεται συνήθως με βράχυνση, δηλαδή με εκτομή του τένοντα και ενός τμήματος του μυός και στη συνέχεια με συρραφή του υπολοίπου στην κανονική θέση κατάφυσης.
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι εγχειρήσεις είναι συνδυασμός ενίσχυσης του ενός μυός και εξασθένησης του ανταγωνιστή του, π.χ. βράχυνση του έξω ορθού με ταυτόχρονη οπίσθια μετάθεση του έσω ορθού, ώστε να μην υποστεί ο ένας μυς όλο το «βάρος» της διόρθωσης.
Οι μετρήσεις, που γίνονται κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο από τον χειρουργό, είναι πολύ λεπτομερείς. Ειδικοί πίνακες δίνουν το ποσό της βράχυνσης ή της οπίσθιας μετάθεσης, που πρέπει να γίνει, ανάλογα με τις διάφορες γωνίες του στραβισμού.
Μια πολύ χρήσιμη τεχνική, που χρησιμοποιείται συνήθως σε εφήβους ή ενηλίκους, είναι η χρήση ρυθμιζόμενων ραμμάτων, συνήθως μαζί με την οπίσθια μετάθεση. Τα ρυθμιζόμενα ράμματα επιτρέπουν τη διόρθωση της ισχύος ενός μυός μετά την εγχείρηση, στις περιπτώσεις που είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια το μετεγχειρητικό αποτέλεσμα. Δεν είναι όμως κατάλληλα για πολύ μικρά παιδιά, που δεν θα είναι συνεργάσιμα σε δεύτερο χρόνο, για να τους γίνει η ρύθμιση.
Μερικές φορές η εγχείρηση μπορεί να αφορά και το υγιές μάτι. Αν, για παράδειγμα, η γωνία ενός οριζόντιου στραβισμού είναι πολύ μεγάλη, είναι προτιμότερο να μοιραστεί το ποσό της διόρθωσης και στα δύο μάτια.
Στο τέλος της επέμβασης οι τομές στον επιπεφυκότα κλείνονται με πολύ μικρά ράμματα, τα όποια απορροφώνται μετά από χρονικό διάστημα αρκετών ημερών.
Ανάνηψη
Η διάρκεια μιας εγχείρησης στραβισμού είναι περίπου μία ώρα, αλλά αυτό, όπως είναι φυσικό, διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση.
Μετά το πέρας της επέμβασης το παιδί αρχίζει να ξυπνάει από την αναισθησία και μεταφέρεται στην αίθουσα ανάνηψης. Εκεί το εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό θα το παρακολουθήσει, μέχρι να συνέλθει εντελώς, και θα φροντίσει οι γονείς του να βρίσκονται ήδη δίπλα του, έτοιμοι να το καθησυχάσουν, αφού το παιδί μετά την ανάνηψη θα είναι αναμενόμενα ανήσυχο και θα αρχίσει να κλαίει.
Τα μάτια του δεν θα είναι καλυμμένα με επιδέσμους ή οφθαλμικές γάζες και θα φαίνονται πολύ κόκκινα και ερεθισμένα. Μπορεί ακόμη και να υπάρχει αίμα στα δάκρυά του. Όλα αυτά είναι φυσιολογικά και δεν εμπνέουν καμία ανησυχία.
Σε μερικές ώρες το παιδί θα είναι έτοιμο να επιστρέψει στο σπίτι του. Επειδή το πεπτικό του σύστημα θα είναι ακόμη επηρεασμένο από την αναισθησία, μπορεί να περάσουν αρκετές ώρες μέχρι να μπορέσει να ανεχθεί στερεά τροφή. Για τον πόνο μπορεί να του χορηγηθεί κάποιο παιδικό παυσίπονο, αλλά ιδιαίτερα σημαντική είναι η φροντίδα και η στοργή που θα του δείξουν οι γονείς του. Οι αγκαλιές από τους γονείς ή και η χρήση κούνιας, αν το παιδί είναι τόσο μικρό που να χρησιμοποιεί, όχι απλώς δεν αντενδείκνυνται, αλλά μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά το παιδί να ξεπεράσει ψυχολογικά αυτή του τη δοκιμασία.
Την επόμενη μέρα το χειρουργημένο μάτι θα σταματήσει να βγάζει υγρά και να δακρύζει και το παιδί θα είναι έτοιμο για ένα ελαφρό πρωινό. Οι γονείς πρέπει να το αποθαρρύνουν από το να τρίβει τα μάτια του και καλό είναι για λίγες μέρες να περιορίσει κάπως τις έντονες δραστηριότητές του. Ντους και λούσιμο δεν αντενδείκνυνται, αλλά το πιθανότερο είναι ότι ο οφθαλμίατρος θα συστήσει να αποφύγει το παιδί την κολύμβηση ή τα έντονα πλατσουρίσματα στη μπανιέρα για 1-2 εβδομάδες.
Πορεία
Τα αποτελέσματα της εγχείρησης είναι ορατά, αμέσως μόλις το παιδί ανοίξει τα μάτια του. Η ευθυγράμμιση όμως των ματιών είναι πιθανό να αλλάξει, ιδιαίτερα κατά τις 2 πρώτες εβδομάδες, όσο διαρκεί συνήθως η φάση επούλωσης.
Έξι εβδομάδες μετά την επέμβαση ο χειρουργός θα είναι σε θέση να ξέρει το πόσο επιτυχημένη ήταν πραγματικά η διόρθωση. Η παρακολούθηση του παιδιού από τον οφθαλμίατρο θα συνεχιστεί συστηματικά για τους επόμενους 6-12 μήνες. Η πορεία θα είναι επιτυχημένη, όταν επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή όραση (με τη χορήγηση γυαλιών ή με κάλυψη του υγιούς ματιού) και όταν τα μάτια θα είναι πρακτικά ευθυγραμμισμένα.
Ορισμένες φορές όμως δεν μπορεί να αποφευχθεί μια δεύτερη ή και μια τρίτη εγχείρηση. Ο λόγος δεν είναι η «αποτυχία» της πρώτης επέμβασης αλλά η απώλεια της ευθυγράμμισης, η οποία μπορεί να συμβεί βαθμιαία, ακόμη και αρκετά χρόνια μετά.