Μορφές και παθογένεση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι το αποτέλεσμα της προσβολής των μικρών αγγείων του αμφιβληστροειδή. Τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα οδηγούν μακροπρόθεσμα στη συσσώρευση παραπροϊόντων, όπως η σορβιτόλη, που βλάπτουν το τοίχωμά τους.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απόφραξη αυτών των μικρών αγγείων αλλά και την έξοδο υγρού και λιπιδίων από τα τοιχώματά τους, που προκαλεί οιδήματα και άλλες παθολογικές μεταβολές στον αμφιβληστροειδή.

Μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Οι πρώτες, κλινικά εμφανείς αλλοιώσεις της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας στο βυθό (δηλαδή το εσωτερικό) του ματιού είνα τα μικροανευρύσματα. Πρόκειται για σακοειδείς σχηματισμούς, που εμφανίζονται σε σημεία όπου το τοίχωμα των μικρών αγγείων έχει εξασθενήσει. Συχνά εμφανίζουν διαρροή υγρού ή και σπάνε προκαλώντας ενδοαμφιβληστροειδικές αιμορραγίες.

Η έξοδος υγρού και λιπιδίων από τα τοιχώματα των αγγείων καιη αντίδρασή τους με την άμυνα του οργανισμού προκαλεί οίδημα (τόσο εστιακό όσο και γενικευμένο) καθώς και κίτρινες σαν κερί εναποθέσεις, που ονομάζονται σκληρά εξιδρώματα. Με την πάροδο του χρόνου τα σκληρά εξιδρώματα αυξάνουν σε μέγεθος και αριθμό και μπορεί να απειλήσουν την πιο σημαντική για την όραση περιοχή της ωχράς, το κεντρικό βοθρίο.

H κυριότερη όμως αιτία μείωσης της όρασης στη μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι το οίδημα της ώχρας κηλίδας.

Τρισδιάστατη αναπαράσταση σοβαρού οιδήματος (συλλογής υγρού) στην περιοχή της ωχράς κηλίδας.

Με τον όρο κλινικά σημαντικό οίδημα της ωχράς εννοούμε ένα σύνολο σημείων, που παρατηρεί ο οφθαλμίατρος κατά τη βυθοσκόπηση και δείχνει αυξημένο κίνδυνο για την όραση του ασθενούς.

Σε ορισμένες προχωρημένες περιπτώσεις το οίδημα μπορεί να σχηματίσει κύστεις, οπότε μιλάμε για κυστεοειδές οίδημα της ωχράς.

Σε σοβαρότερες περιπτώσεις μη παραγωγικής διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, όπου το οξυγόνο που φτάνει στον αμφιβληστροειδή δεν επαρκεί, αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια ισχαιμίας, όπως διάταση και κομβολογιοειδής (σαν κομπολόι) εμφάνιση των φλεβών, βαμβακόμορφες κηλίδες και μικροαγγειακές ανωμαλίες (IRMA).

Κλινικά σημαντικό οίδημα της ωχράς σε σοβαρή περίπτωση μη παραγωγικής διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας: Διακρίνεται το οίδημα (εντός του κύκλου), μικροανευρύσματα και μικροαιμορραγίες (πράσινα βέλη), σκληρά εξιδρώματα (γαλάζιο βέλος) και βαμβακόμορφες κηλίδες (ροζ βέλη).

Παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Η δυσλειτουργία των αγγείων του αμφιβληστροειδή οδηγεί μακροπρόθεσμα σε μειωμένη διαθεσιμότητα οξυγόνου και ισχαιμία. Η παρατεταμένη ισχαιμία αποτελεί ερέθισμα για την παραγωγή μιας πρωτεΐνης, που λέγεται αγγειακός ενδοθηλιακός αυξητικός παράγοντας (VEGF) και προάγει την δημιουργία νέων αγγείων (νεοαγγείων).

Τα νεοαγγεία είναι παθολογικά αγγεία, που αναπτύσσονται στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ αμφιβληστροειδή και υαλοειδούς (του διάφανου ζελέ που γεμίζει την κοιλότητα του ματιού). Είναι ιδιαίτερα εύθραυστα και η ρήξη τους προκαλεί ενδοϋαλοειδική αιμορραγία και άμεση απώλεια της όρασης, αφού το αίμα εμποδίζει το φως να φτάσει στον αμφιβληστροειδή.

Τα νεοαγγεία (κόκκινα βέλη) καταλαμβάνουν τον δυνητικό χώρο μεταξύ του αμφιβληστροειδή και του υαλοειδούς. Η ρήξη τους προκαλεί ενδοϋαλοειδική αιμορραγία, που εμποδίζει την όραση.

Παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια: Ανάπτυξη πολλών νεοαγγείων στην περιοχή πάνω από το οπτικό νεύρο (ροζ βέλος), αλλάκαι μέσα σε αυτό (πράσινο βέλος). Η επέκτασή τους στην περιοχή της ωχράς (κίτρινο βέλος) εμφάνισε εκροή υγρού και λιπιδίων, που οδήγησεστο σχηματισμό δακτυλίου από σκληρά εξιδρώματα (γαλάζια βέλη) γύρωαπό τους βρόγχους των νεοαγγείων.